Синоптик пен метеорологтың қызметі қандай? Ауа райын болжаумен айналысатын адамдарды синоптиктер деп атайды.
Олар әртүрлі әдістерді қолдана отырып, қысқа мерзімді ауа-райын болжау мәселесін шешумен айналысады, мысалы, синоптикалық карталарды құрастыру және талдау, бұл ауа-райының өзгеруін бақылауға және берілген аумақта оның болашақтағы өзгерістерін бағалауға мүмкіндік береді.
Метеорологтар – ауа райын бақылайтын ғалымдар. Дүние жүзіндегі ауа райын бақылау үшін ғалымдар ауа райының өзгеруін бақылап, болжам жасайтын метеостанциялар салынды. Мәліметтерді алу үшін әртүрлі метеорологиялық аспаптар, зондтар, ұшақтар, кемелер және тіпті спутниктер қолданылады.
Қазақстанда арнайы білім орындары бар ма?
Қазақстанда әл-Фараби атындағы институт бар, онда студенттер «метеорология» мамандығы бойынша білім алады. Қазгидрометтің бас директоры Данара Әлімбаева:
— Бірақ, сонымен қатар, факультетте, айталық, дәрігерлер арасында болатындай, бөлімдерге бөлінбеген. Ал студенттер оқуды аяқтаған соң инженер-метеоролог дипломымен бітіреді, олар не өндірістік секторға, яғни әдістемелік және шаруашылық қызметке, не синоптикалық секторға барады, яғни олар жедел болжамдармен, жауын-шашын, дауылды болжау және т.б. мөлшерін өлшеумен айналысады. Айтпағым, бұл екі саланың спецификасы екі бөлек. Бірақ, әрине, синоптиктердің базалық білімі болуы керек. Қаңтар оқиғасы кезінде барлығы дерлік бірнеше күн интернетсіз ғана емес, негізінен байланыссыз қалғаны бар. Ал «Қазгидромет»-те барлығы бұрыннан автоматтандырылған. Сондықтан біздің синоптиктер институтта оқығандарының барлығын есте түсіруі керек болды. Яғни, цифрландыруға толығымен көшсек те, синоптиктердің орнын басу ешқашан мүмкін болмайды, жұмысымызда адам факторы әлі де өте жоғары. Тәжірибе, практикалық құрамдас бөлік, ақпаратты түсіну — синоптикте болуы керек қасиеттер, өйткені кез келген автоматты станция қателесуі мүмкін — ол жай ғана техника ғой.
Метеостанциялар әртүрлі болғандықтан, синоптиктер ауа райын әртүрлі уақыт кезеңдерінде бақылап отыруы керек. Содан кейін олар ай сайынғы болжам есебін жасайды. Олар арқылы берілетін ақпаратты метеорологтар тексеріп, кез келген құбылыс арасындағы сәйкессіздікті анықтайды. Мысалы, жауын-шашынның болуы немесе болмауы туралы бұлттылықтың белгілі бір түрі. Яғни, олар берілген ауа райы ақпаратын талдаумен айналысады. Сондай-ақ – ауа райы болжамының жылдық бақылауын тексеру және құрастыру да қызметтеріне кіреді. Бұл негізінен нашар жұмыс істейтін құрылғыларды, әлсіз жұмыс істейтін станцияларды анықтау үшін жасалады. Олар сондай-ақ қызметкерлердің жұмыс киіміне дейін жабдықтармен айналысады. Ал синоптиктер күніне бірнеше рет өлшенетін күнделікті ауа райы болжамы деректерін құрастырады.
