2025 жылғы 18 тамызда еліміздің ұлттық қауіпсіздік жүйесінің негізгі тіректерінің бірі — Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әуе қорғанысы күштеріне 27 жыл толып отыр. Бұл — елдің әуе кеңістігін қорғауға жауапты құрылымның қалыптасуы мен дамуындағы маңызды кезең.
Бүгінде Әуе қорғанысы күштері Қазақстан армиясының жоғары технологиялық, ұтқыр, әрі кәсіби дайындығы жоғары құрамдас бөлігіне айналды. Олар мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етуде, стратегиялық нысандарды қорғауда және халықаралық міндеттемелерді орындауда шешуші рөл атқарады.
Қуатты құрылым – сенімді қорғаныс
Қазіргі таңда Әуе қорғанысы күштерінің құрамына: Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлері және Әскери-әуе күштері кіреді.
Бұл құрылымдар Қазақстанның әуе шебін сенімді қорғап, стратегиялық, әкімшілік және әскери маңызы бар нысандардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, олар Қарулы күштердің басқа түрлері мен әскер тектеріне авиациялық қолдау көрсетеді, қажет жағдайда көлік, барлау және арнайы тапсырмалар орындайды.
Заманауи авиация – әуедегі басымдық
Қазақстан Әскери-әуе күштері заманауи, жоғары ұшу және жауынгерлік сипаттамаларға ие техникалармен жарақталған. Қарулы күштердің авиациялық паркінде: жойғыш ұшақтар, әскери-көліктік ұшақтар, жаттығу мақсатындағы ұшақтар мен тікұшақтар бар.
2024 жылы бұл құрам жаңа деңгейге көтерілді. Авиациялық парк A400M көпфункционалды әскери-көліктік ұшағымен толықты. Бұл әуе кемесі 37 тоннаға дейін жүкті немесе 100-ден астам әскери қызметшіні ұзақ қашықтыққа тасымалдай алады.
Жарты жыл ішінде A400M экипажы: Голан жоталарындағы бітімгерлерді ротациялау, UAE SWAT Challenge-2025 халықаралық жарыстарына қазақстандық командаларды жеткізу, «Айбын-2025» жастар жиынын логистикалық қолдау сынды маңызды міндеттерді орындады.
Мамандар даярлығы – кәсіби негіз
Әуе қорғанысы күштерінің кәсіби құрамын даярлау арнайы әскери оқу орындарында жүргізіледі: Ақтөбе қаласындағы Әуе қорғанысы күштерінің әскери институты — ұшу және инженерлік-техникалық құрам мамандарын даярлайды.
Алматыдағы Радиоэлектроника және байланыс әскери-инженерлік институты — әуе шабуылына қарсы қорғаныс және әскери байланыс саласына инженерлік кадрлар дайындайды. Оқу процесінде курсанттар ұшуға, навигацияға, техникалық қызметке, радиоэлектроника мен автоматтандыру жүйелеріне қатысты күрделі пәндерді меңгереді.
Автоматтандырылған басқару – жаңа буын жүйесі
Әуе қорғанысы күштерін дамытудың негізгі басымдықтарының бірі – автоматтандырылған басқару жүйесін енгізу. Бұл шешім: әуе шабуылы қаупі туындаған жағдайда бөлімшелердің өзара әрекеттесуін жылдам үйлестіруге; жедел ақпарат жинауға; ұшуды басқару мен жауынгерлік іс-қимылдарды нақты жүргізуге мүмкіндік береді. Бұл жүйе командалық пункттер мен ұшу аппараттары арасындағы байланысты жедел әрі тиімді етеді.
Жауынгерлік дайындық және жоғары пилотаж
Әуе қорғанысы күштерінде ұшу құрамын күрделі міндеттерге даярлау, ұшудың қауіпсіздігін арттыру, жоғары пилотаж шеберлігін дамыту бағытында жүйелі оқу-жаттығу жұмыстары жүргізіледі. Ұшқыштар тұрақты түрде әуеде ұрыс жүргізу, шартты қарсыластың әуе нысандарын жою, тактикалық ұшуларды орындау секілді тапсырмаларды орындайды.
Бейбіт күннің батырлары
Қазақ әскери ұшқыштары тек жауынгерлік тапсырмалармен шектелмейді. Олар бейбіт өмірде де үнемі төтенше жағдайлар кезінде көмекке келеді.
2024 жылы әскерилер: елдегі су тасқынына қарсы шаралар аясында эвакуациялық операцияларға қатысып, азық-түлік пен гуманитарлық жүктерді жеткізді; Абай облысындағы орман өртіне қарсы шараларға жұмылдырылды; алыс аймақтарға медициналық эвакуация мен шұғыл жүк тасымалдау жұмыстарын атқарды.
Қазақстанның Әуе қорғанысы күштері – ел аумағының аспан шебін қорғауда сенімді қалқан, ал техникалық мүмкіндіктері мен адам капиталы жағынан — қазіргі заман талабына сай жаңғырған әскери құрылым.
27 жыл ішінде бұл күштер кәсіби, заманауи әрі халықаралық деңгейдегі стандарттарға сай дамып, еліміздің қауіпсіздігі мен егемендігін қорғауда маңызды рөлге ие болды. Әуе қорғанысы күштерінің бүгінгі буыны – Отанға адал, техникалық жағынан сауатты және кез келген міндетке дайын ұшқыштар мен инженерлер ұжымы.
